زبانشناسی اجتماعی
آزاده شریفی مقدم؛ هانیه شیروانی
چکیده
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی ویژگیهای کلامی شخصیتهای غیرهمسو با جنسیت نویسنده در آثار داستانی صورت گرفت و هدف از انجام آن یافتن تأثیر ناخودآگاه نویسنده بر کلام شخصیت اصلی اثر بود. دو داستان «زنِ زیادی» و «شب سراب» بهعنوان پیکرههای مورد بررسی انتخاب شد که در هر دو اثر، جنسیت نویسنده با شخصیت اصلی داستان متفاوت ...
بیشتر
پژوهش حاضر بهمنظور بررسی ویژگیهای کلامی شخصیتهای غیرهمسو با جنسیت نویسنده در آثار داستانی صورت گرفت و هدف از انجام آن یافتن تأثیر ناخودآگاه نویسنده بر کلام شخصیت اصلی اثر بود. دو داستان «زنِ زیادی» و «شب سراب» بهعنوان پیکرههای مورد بررسی انتخاب شد که در هر دو اثر، جنسیت نویسنده با شخصیت اصلی داستان متفاوت بود. مجموعۀ ویژگیهای زبان زنانۀ رابین تولماچ لیکاف (1975) بهعنوان چارچوب نظری بهکارگرفته شد که قرابت زمانی بیشتری با بازۀ زمانی رویداد در دو اثر مورد بررسی داشت. نتایج نشان داد که اگرچه هر دو نویسنده سعی در کاربرد کلام متناسب با جنسیت شخصیت داستانی خود داشتهاند؛ اما بهنسبت متفاوت ردّی از جنسیت خود را در خلال کلام شخصیت داستانی خود بهجای گذاشتند. مقایسۀ دو اثر نشان داد که اگرچه آلاحمد بهنسبت بسیار موفقتر عمل کرده و ویژگیهای کلامی زنِ زیادی با جنسیت او همخوانی بسیاری دارد اما همچنان میتوان نشانی از روایتگری مردانه را در توصیفهای زن داستان از برخی فضاها و نیز کلیگویی او در رابطه با اموری چون غذا و خوراک دید. از نقاط ضعف شب سراب میتوان به مواردی چون کاربرد قابل توجه صورتها و الفاظ عاطفی و احساسی همچون عاشقانهها، استفاده از تردیدنماها، ساختارهای تشدیدی و تکراری و همچنین توجه زیاد به جزئیات و ظرایف اشاره نمود. نتایج این پژوهش میتواند برای علاقهمندان به حوزۀ داستان نویسی، نقد ادبیات داستانی و نیز پژوهشگران حوزۀ زبان جنس مفید بوده و مورد توجه قرار گیرد.